Hannah Baker Neden Öldü?

Ön not: Bu yazı orijinal ismi “13 Reasons Why” olan “Ölmek İçin 13 Sebep” isimli Netflix dizisi hakkında spoilerler içermektedir. Eğer diziyi izlemediyseniz ve izlemeyi düşünüyorsanız yazıyı okumak karşılaşacağınız sürprizlerin tadını kaçırabilir.

“Hannah Baker intihar ettikten sonra arkasında ses kayıtları olan kasetler bıraktı. Kasetler farklı kişilere gitmişti ancak içerik aynıydı. Bütün kasetlerde, herkesin yüzüne çarpan ve birbirinden bağımsız ancak aynı sonucu doğuran olayların ilişkisinden bahsediliyordu.

Bir yok oluşla ilgili çorbada tuzu olan herkesin ne kadar tuzu hangi zamanlarda attığı tek tek anlatılıyordu bu kasetlerde.”

Dizinin yapımcılığını Selena Gomez üstlenmiş. Önceki yıllarda Hannah karakterini oynayacakken dizide yapımcı olarak yer almayı daha uygun bulmuş. Senaryo ise gerçek bir hikayenin sonucu olarak ortaya çıkıp kurgularla izlenebilir bir yapım haline gelmiş.

Uzun süredir basit olduğu iddia edilen içerikleri yayınlamasından dolayı eleştirilerin odağı haline gelen Netflix bu dizi ile rahat bir nefes almış adeta.

Hikayenin gerçek olaylardan uyarlanmış oluşu, oyuncuların samimiyeti ve kurgunun sürükleyiciliği ile bir kısmımızın yakından tanıdığı “Lost” dizisinin havası yakalanmış ve izleyici için seyir keyfi yüksek bir dizi çıkmış ortaya.

Meydana gelen ve yıkıcı sonuçlar doğuran her hangi bir olayın gelişim sürecinin farklı kişilerin gözlerinden anlatılması dizinin en güçlü yanı. Bahsi geçen olaylara kimin hangi noktada dahil olduğu ve hangi hareketlerin ne gibi etkiler bıraktığı net bir şekilde görülebiliyor.

Ünlü yönetmen Guy Ritchie , bu anlatım tekniğinin en önemli temsilcilerinden biri. Snatch (Kapışma), adlı filminde karmaşık olayları ustaca bir dilli bir çok farklı açıdan anlatarak, nerede durduğumuzun ve dolayısıyla bakış açımızın bir olayın yorumlanması için ne kadar önemli olduğunu gözler önüne sermiş.

Hannah karakterini intihara götüren olayların, farklı noktalardan bakılarak ekrana yansıtılmış olan son şekli bize her hangi bir sonuçla ilgili kanaat oluştururken daha dikkatli olmamız konusunda açık bir mesaj veriyor.

Eğer bu bakış zenginliği yakalanamazsa çoğu zaman masum olanın üzücü sonu ile karşı karşıya kalmak kaçınılmaz olur.

Bir cinayet üzerinde çalışan polislerin bütün delil ve detayları derinlemesine incelemeden, suçlu olma ihtimali en yüksek olan adayı anında göz altına alarak tutuklanmasını sağlaması bizim Hannah Baker ‘a benzer bir şekilde tek yönlü bakarak yargılamamıza denktir.

Hannah Baker aslında tam da bu mesajı vermek için öldü. Başına gelenlerden sorumlu tuttuğu karakterlere seslenişi aslında bize seslenişiydi.

Hannah “Hiç bir şey göründüğü gibi değil!” diye bağırmak istiyordu. Ancak su altındaymışcasına bulanmış olan görüş ve duyuş mesafelerine sahip insanlar için bu çığlık sadece uğultudan ibaret kalacaktı.

Hannah, daha acıtıcı bir yolu seçerek intihar etti. David Burns’un “İyi Hissetmek” adlı kitabında değinildiği gibi “intihar geride kalanları cezalandırabilmek için” tercih edilmiş bir yöntemdi. Hannah, sadece cezalandırmak için değil, öğretmek, yeniden düşünmeyi sağlamak, eleştirel bakış açısının acımasızlık dozunu tekrar ele almak, kesin bir kanıya varmadan önce gerekiyorsa yüzlerce soru sormak, determinist bir yaklaşımla “sonuç böyleyse olay da böyledir..” kolaycılığına sığınmamızı önlemek için intihar etti.

Dizinin verdiği bu mesajla birlikte istenmeyen bazı sonuçlar da doğdu. Diziden etkilenip intihar edenlerin sayısı artınca çeşitli önlemler alındı. Zaten dizinin başında yer alan uyarı da aslında dizinin intihar güzellemesi yapmadığı; var olan ihtihar vakalarının önüne toplum olarak geçebileceğimiz mesajını vermeye çalıştığını anlatıyor.

Yine de olayın sonucu intiharla değil de belki uzaklara kaçış gibi bir yöntemle bağlanabilir miydi diye düşünmeden edemiyor insan.

Sonuç itibari ile Hannah Baker adeta bir “imece” yöntemi ile ölüme uğurlandı.

Toplumsal öğretilerin ve kabul görmüş değer yargılarının öneminin yanında görüş açımızı ne kadar daralttığı ve bize sunduğu düşünsel kısıtlamayı tekrar düşünmekte fayda var.

Umut dolu bir yaşam dileriz.